![](/media/lib/457/n-slownik-a6a89bb4503b145350bf079d6bbc9fc9.jpg)
WBP w Kielcach opracowuje słownik gwary świętokrzyskiej i zachęca czytelników do pomocy
7 czerwca 2021, 10:27Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach opracowuje słownik gwary świętokrzyskiej. Ma być gotowy w przyszłym roku w formie tradycyjnej książki i e-booka. Biblioteka uzyskała na ten cel dofinansowanie w ramach programu EtnoPolska 2021 Narodowego Centrum Kultury.
![](/media/lib/101/n-wenusziemiamars-30432f15ae734d47e05dbb7e9c3f79a1.jpg)
NASA wyśle 2 misje na Wenus
4 czerwca 2021, 10:46NASA ogłosiła, że w latach 2028–2030 wyśle 2 misje na Wenus. Będą to pierwsze od ponad 30 lat misje badawcze NASA poświęcone wyłącznie naszemu najbliższemu planetarnemu sąsiadowi. Zostały one wybrane spośród 4 kandydatów, których opisywaliśmy w lutym ubiegłego roku. Obu misjom przyznano w budżecie NASA po 500 milionów dolarów i stały się one częścią Discovery Program.
![](/media/lib/250/n-rodzina-goryli-gorskich-159009c1e3d721846a57688f6c61d0a6.jpg)
Zaskakujące odkrycie: goryle adoptują osierocone młode. Nie tylko ludzie odznaczają się altruizmem
28 maja 2021, 12:40Gdy przed kilku laty cztery gorylice opuściły chorego samca alfa, pozostawiły z nim swoje młode. Prawdopodobnie sądziły, że będą one bezpieczniejsze z ojcem niż z nowymi partnerami matek, którzy często zabijają młode z innych grup. Naukowcy martwili się o los małych goryli, które ledwo potrafiły znaleźć pożywienie. Ku ich radości okazało się, że młodymi zaczął opiekować się ich wujek, Kubaha.
![](/media/lib/341/n-hiv-4aa9b84b225a15806e9a59d996be9b57.jpg)
Nowy typ przeciwciał poradzi sobie z HIV, SARS-CoV-2 i patogenami grzybicznymi?
24 maja 2021, 11:57Specjaliści z Duke Human Vaccine Institute odkryli nowy typ przeciwciał antyglikanowych (Ab), które łączy się z zewnętrzną otoczką takich wirusów jak HIV, prowadząc do ich neutralizacji. Nowo zidentyfikowane przeciwciała, które znaleziono zarówno u ludzi jak i makaków, mogą doprowadzić do powstania szczepionek działających zarówno przeciwko SARS-CoV-2 jak i patogenom grzybiczym.
![](/media/lib/332/n-geny-cd3b5b28fd9550d11642318e53153e3c.jpg)
Profesor Guzik współautorem odkrycia 179 genów odpowiedzialnych za nadciśnienie
21 maja 2021, 05:06W najnowszym numerze Nature Genetics, jednym z wiodących czasopism na świecie, prof. Tomasz Guzik z Uniwersytetu Jagiellońskiego - Collegium Medicum wraz z międzynarodowym zespołem naukowców z Wielkiej Brytanii opisał odkrycie 179 związanych z nerkami genów odpowiedzialnych za nadciśnienie.
![](/media/lib/455/n-mustatil-a4dbe6070eed85b2c51560acd38f92a9.jpg)
Tajemnicze mustatile z Arabii to jedne z najstarszych monumentalnych budowli kamiennych
17 maja 2021, 10:25Monumentalne mustatile, tajemnicze kamienne struktury znajdujące się na północnym-zachodzie Arabii Saudyjskiej, mogą być jednymi z najstarszych kamiennych budowli w Arabii i jednymi z najstarszych budowli monumentalnych na świecie. Do takich wniosków doszli australijscy naukowcy, którzy badali mustatile pobliżu oaz Al-Ula i Khaybar
![](/media/lib/454/n-rakprzelyku-b149d959058474dc18a7797e05cba545.jpg)
Wirusowy genom sprzed milionów lat aktywowany przez raka przełyku
11 maja 2021, 09:45Naukowcy odkryli, że w wielu przypadkach raka przełyku dochodzi do aktywowania wirusowego genomu, który jest obecny w genomie od milionów lat. To było zaskoczenie. Nie poszukiwaliśmy elementów wirusowych, ale ich odkrycie otwiera drogę dla potencjalnych leków przeciwnowotworowych, mówi główny autor badań profesor Adam Bass z Columbia University Vagelos College of Physicians and Surgeons
![Corynorhinus townsendii, Great Seal of the United States](/media/lib/454/n-1178881473_812598-b1d7af6ab1302f49fc5635d746e029e6.jpeg)
Nietoperze od urodzenia znają prędkość dźwięku
10 maja 2021, 07:12My odbieramy otoczenie w jednostkach odległości, natomiast nietoperze – w jednostkach czasu. Dla nietoperza owad znajduje się nie w odległości 1,5 metra, ale 9 milisekund. Badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Tel Awiwie dowodzą, że nietoperze od urodzenia znają prędkość dźwięku.
![](/media/lib/453/n-cloudless-f1f08bfc4e86fe038d7dc563c17ae82c.jpg)
Polska firma pracuje nad uniwersalnymi dronami stratosferycznymi
5 maja 2021, 10:34Polski startup pracuje nad uniwersalnymi stratosferycznymi dronami. W kwietniu wykonał lot elektrycznym, bezzałogowym samolotem na wysokości ponad 24 km. Takie drony mają niedługo pozwalać na prowadzenie licznych badań naukowych, obrazowanie Ziemi, a nawet zastępowanie satelitów.
![](/media/lib/452/n-blastochimera-99c73d1ba1a10768afa1af9b7fb0ca92.jpg)
Pierwszy małpio-ludzki embrion wywołał spór o zwierzęce chimery
16 kwietnia 2021, 12:04Po raz pierwszy w historii wyhodowano i utrzymano przy życiu małpi embrion zawierający ludzkie komórki. Z najnowszego numeru Cell dowiadujemy się, że chińsko-amerykańsko-hiszpański zespół naukowy wprowadził ludzkie komórki macierzyste do małpich embrionów i obserwował, jak się one rozwijają